Lessuggestie: Klein, kleiner, kleinst!

Ontdek samen met je klas de kleinste materialen in jullie omgeving.

Lesopzet

Leeftijd: vanaf groep 5
Doel: kinderen ontdekken hoe leuk het is om onderzoek te doen
Tijdsduur: 45 – 60 min of langer

Benodigdheden

• Deze pagina
• Scharen
• Papier (A4 formaat)
• Materialen uit jullie omgeving (zie ook stap 3 en 4)
• Linialen
• (Eventueel) vergrootglazen

Voorbereiding

1. Lees deze pagina door.
2. Bekijk het filmpje van Frans hieronder.
3. Doe het experiment zelf.
4. Regel de benodigdheden.

De les uitvoeren

1. Bekijk het filmpje

Bekijk onderstaand filmpje waarin onderzoeker Frans uitlegt hoe hij onderzoek doet naar kleine deeltjes om zo nieuwe materialen te maken.

Frans is de winnaar van Vuurvliegen 2017.

2. Doe het experiment

Wat is het kleinste stukje dat jij kunt maken van een A4?
Doe het experiment: klein, kleiner, kleinst!

Vragen:

• Hoeveel keer is het je gelukt om het papier doormidden te knippen?
• Hoe groot is het kleinste stukje papier wat je nu hebt?
• Hoe zou je het stukje papier wat je hebt nog kleiner kunnen maken?
• Hoe vaak zou je het papier doormidden moeten knippen om een stukje papier van een nanometer te krijgen?

3. Ga op onderzoek uit

Wat is het kleinste wat jullie kunnen vinden?
Ga in het lokaal of in de school op zoek naar de kleinste materialen.

Wat heb je nodig?
• Een liniaal
• (Eventueel) een vergrootglas
• Materialen in je omgeving

Wat moet je doen?
1. Ga op zoek naar het kleinste materiaal in je omgeving.
2. Bekijk de materialen onder een loep. Wat zie je?
3. Gebruik de liniaal. Hoe groot is het materiaal je hebt gevonden?
4. Orden het materiaal van groot naar klein.

4. Wat kunnen jullie verder nog doen?

Enkele suggesties om met de kinderen verder te gaan naar aanleiding van deze les.

• Doe ook dit experiment: Kleine deeltjes filtreren
• Indien je erover beschikt, kun je met een usb microscoop poeders en materialen bekijken via het digibord. Of bekijk foto’s van de verschillende poeders onder een microscoop. Een onderzoeker heeft verschillende poeders onder een microscoop gelegd. Hier kun je zijn foto’s bekijken (artikel is in het Engels): http://www.msscweb.org/public/articles/SeeingTheVerySmall.pdf
• Bespreek met de kinderen: Hoe zou het zijn om zo klein te zijn? Bijvoorbeeld zo groot als de kleinste kameleon ter wereld. Bron: http://www.nu.nl/wetenschap/2741226/kleinste-kameleon-wereld-ontdekt.html

Bekijk ook eens deze websites

• Nemo kennislink – nanotechnologie
  https://www.nemokennislink.nl/vakgebieden/nanotechnologie
• In en uitzoomen op het universum (in het Engels), Scale of the universe, http://scaleofuniverse.com/
• Vergelijking van maten (in het Engels), The measure of things http://www.bluebulbprojects.com/measureofthings/